مهارت‌های بالینی دانشجویان پرستاری: خودارزشیابی، ارزشیابی همتا و ارزشیابی استاد، مکمل یا متضاد؟

مقدمه: ارزشیابی از عملکرد بالینی برای حرفه‌های بهداشتی و از جمله آموزش پرستاری یک چالش است. طبق نتایج پژوهش‌های انجام شده، روش‌های ارزشیابی مورد استفاده در اکثر دوره‌های آموزش بالینی، با اهداف آموزشی تناسبی ندارد. این پژوهش با هدف «ارزشیابی مهارت‌های بالینی دانشجویان پرستاری از طریق خودارزشیابی، ارزشیابی همتا و ارزشیابی مدرس بالینی» در بخش‌های داخلی- جراحی بیمارستان‌های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1389 انجام شد. روش: در این مطالعه تحلیلی-مقطعی با استفاده از روش سرشماری کلیه دانشجویان سال چهارم کارشناسی پرستاری انتخاب و پس از اتمام کارورزی توسط خود، همتا و مدرس بالینی مورد ارزشیابی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها برگه جمع‌آوری اطلاعات دموگرافیک و برگه ارزشیابی مهارت‌های بالینی دانشجویان کارورز در عرصه بود. از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی‌زوجی و ضریب همبستگی پیرسون) برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: براساس نتایج حاصل از تحقیق در حیطه مهارت بالینی و حیطه مسؤولیت‌پذیری و احترام، بین میانگین نمره ارزشیابی مدرس بالینی با خودارزشیابی و ارزشیابی همتا اختلاف معناداری مشاهده گردید. هرچند در این دو حیطه بین ارزشیابی همتا و خودارزشیابی اختلاف معناداری مشاهده نشد. در حیطه ارتباط بین سه نوع ارزشیابی تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین در دو حیطه ‌مهارت و ارتباط، بین خودارزشیابی با ارزشیابی همتا و نیز در دو حیطه‌ ارتباط و مسؤولیت‌پذیری بین ارزشیابی مدرس بالینی با خودارزشیابی همبستگی معناداری مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: با توجه به وجود تفاوت معنادار بین نمرات سه روش مختلف ارزشیابی و عدم وجود همبستگی معنادار بین آن‌ها، پیشنهاد می‌شود به منظور بالا بردن دقت و احساس مسؤولیت دانشجویان در کارورزی بالینی و نیز توسعه تفکر انتقادی، بهبود مهارت‌های ارتباطی، خودآموزی و احترام به دیگران، خودارزشیابی و ارزشیابی از همکلاسی‌ها به عنوان یکی از فعالیت‌های بالینی دانشجویان مدنظر قرار گیرد.